Сіз өміріңізді тәттісіз елестете аласыз ба? Егер оң жауап болса, онда өмір көңілсіз болар еді. Тәттіле — кез келген жастағы адамға ләззат әкеледі, мұнымен ешкім дауласа қоймас. Бұл ләззаттан бас тарту ақымақтық. Алайда, егер тәттілер дұрыс қабылданбаса, дене мүсіні ғана емес, жалпы денсаулық та зардап шегуі мүмкін.
Тәттіқұмарларды не күтіп тұр?
Ғалымдар тәттілерге деген шамадан тыс құмарлық келесілерді тудыруы мүмкін екенін бұрыннан дәлелденген:
• тіс проблемалары;
• тері күйінің нашарлауы;
• бедеулік, ағзадағы эстроген мен тестостерон құрамының бұзылуына байланысты;
• әйелдердегі кандидоз;
• инсулин өндірісінің жоғарылауына байланысты ішек қарынның қатерлі ісігі;
• зат алмасу процесінің бұзылуы.
Артық килограммдар, тәттіқұмарларды күтіп тұрған тағы бір қиындық. Салмақ қосу көбінесе адамның физиологиясына байланысты болады. Бірақ бұл процесс сөзсіз орын алады. Ағзадағы майдың белгілі бір пайызына жеткенде, барлық ішкі органдар зардап шеге бастайды.
Абайлаңыз тәуелділік!
Қантпен толтырылған тағамдар тәуелділік тудыруы мүмкін. Тәттілерді тұтынған кезде серотонин — бақыт гормоны өндіріледі. Және ол жиі жетіспейді, өйткені өмір — бұл күйзеліс. Бірақ бұл тәуелділікті қанағаттандыру жаман емес, егер сіз шекті ұстансаңыз және пайдалы тәттілерді тұтынсаңыз.
Зиянды тәттілер
Оларға барлық торт түрлері, тәтті нандар, жылтыратылған ірімшіктер, сүтті шоколад, вафли, кәмпиттер жатады. Қанттың көп мөлшерінен басқа, олардың құрамында зиянды майлар бар. Мұндай өнімдерді «көмірсулы-майлы бомбалары» деп те атайды. Олар денсаулық пен дене мүсініне үлкен зиян келтіреді.
Пайдалы тәттілер
Мұндай өнімдер көп емес. Бірақ оларды дұрыс қолданған кезде, олар денсаулықты нығайтады және тіпті артық килограммдармен күресуге көмектеседі. Мұның бәрі көптеген пайдалы заттардың арқасында.
Табиғи бал
Табиғи балдың калориясы қантқа қарағанда жоғары, бірақ оның құрамында 70-ке жуық пайдалы заттар бар. Дәрумендер, пайдалы қышқылдар, микроэлементтер мен минералдардан басқа, оның құрамына тәбетті арттыратын ферменттер кіреді. Бұл өнім келесіге көмектеседі:
• суық тию ауруларымен күресуде;
• іш қатуда;
• ұйқысыздықта;
• тамақтың сіңірілуі бұзылған кезде.
Күніне 2 ас қасыққа дейін бал жеуге болады, бұл дене бітіміне зиян келтірмейді және денсаулыққа пайдалы. Бірақ абай болу керек, кейбір адамдарда бал аллергия тудыруы мүмкін.
Кептірілген жемістер
Олар тәтті, дәмді және пайдалы. Кептірілген жемістерде дәрумендер, жасұнық, пектиндер, фруктоза және басқа да көптеген пайдалы заттар бар. Олар жүрекке, қан тамырларға және асқазан-ішек жолдарына пайдалы. Бірақ кептірілген жемістер өте калориялы. Күнделікті норма — 3–4 дана. Кептірілген жемістерді таңдай білу керек, олардың көпшілігі химиялық жолмен өңделеді. Ең сенімді нұсқа — жемістерді өзіңіз кептіру.
Қара шоколад
Пайдалы шоколадтың құрамында кем дегенде 70 % какао болады. Бұл өнім жүрек-тамыр жүйесін нығайтуға, мидың жұмысын жақсартуға және көңіл-күйді көтеруге көмектеседі. Күніне бұл тәттінің 30 граммын жеу жеткілікті.
Зефир, пастила және мармелад
Бұл тәттілердің барлығын бір қасиет біріктіреді, олардың құрамында пектин бар. Ол зиянды холестерин деңгейін төмендетуге және асқазанның жұмысын жақсартуға қабілетті. Пектин сонымен қатар ағзадан ауыр металдар мен улы заттарды шығарады.
Бұл тәттілерді таңдағанда, қаптамасында пектиндік заттың құрамы көрсетілуін міндетті түрде қадағалау керек. Оларсыз, пастила, мармелад пен зефирдің іс жүзінде ешқандай пайдасы болмайды. Күніне осы тағамдардың кез-келгенін 30 граммнан артық тұтыну қажет емес.
Тәттілерді қай уақытта жеген дұрыс?
Белсенді өмір салтымен және орташа физикалық белсенділікпен тәттілерді қалаған кезде жеуге болады. Ал отырықшы өмір салтын ұстанатындарға кешкі сағат 6-ға дейін жеген дұрыс. Бірақ кез-келген жағдайда норманы сақтау керек.
Торттарды, тәтті нандарды және кәмпиттерді пайдалы тәттілермен алмастырған кезде артық салмақтан қорықпай, денсаулығыңыз үшін тыныш бола аласыз. Тіпті диетада отырсаңыз да, мұндай тәттілер пайдалы болады. Ең бастысы — оларды теледидар алдында жұтып қана қоймай, саналы түрде жеп, одан ләззат алу.